بررسی و اندازه گیری میزان آفلاتوکسین m1 در نمونه های شیرخام و پاستوریزه شهرستان فریمان

خلاصه فارسی آفلاتوکسین b1 و b2 متابولیت¬های قارچی هستند که توسط قارچ های آسپرژیلوس فلاووس وآسپرژیلوس پارازیتیکوس تولید می شوند. اثرات کارسینوژن و موتاژنوسیته آنها اثبات شده است. این دو نوع قارچ بیشترین فعالیت خود رادر نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری انجام می دهند. دامها براثر خوردن غذای آلوده به آفلاتوکسین b1 و b2 این آفلاتوکسین ها را در کبد خود هیدروکسیله کرده و تبدیل به آفلاتوکسین m1 وm2 نموده و درشیرخود ترشح می کنند. با اینکه سمیت آفلاتوکسین m1 کمتر از b1 است ولی وجود آن در شیر یک خطر جدی محسوب می شود. در همین راستا حداکثر میزان مجاز آفلاتوکسین m1 در شیر و فراورده های لبنی توسط کشورهای مختلف برای کاهش این خطر پیشنهاد شده است. این مقدار در کشور ما ng/l 50 می باشد. بدین منظور تعداد 45 نمونه شیرخام و45 نمونه شیرپاستوریزه در سه ماه تیر، مرداد ، شهریور (تابستان 1391) بطورتصادفی انتخاب و میزان آفلاتوکسین m1 درآنها با استفاده از الایزای رقابتی ارزیابی شد. تمامی نمونه های مورد مطالعه از لحاظ آلودگی به آفلاتوکسین m1 مثبت بودند. از میان 90 نمونه تعداد 10 نمونه (2/11درصد ) آلودگی بالاتر از حد استاندارد ایران را نشان میدادند. محدوده آلودگی درشیر خام (3/23-3/6 نانو گرم درلیتر) ودرشیرپاستوریزه (8/63 - 8/8 نانو گرم درلیتر) می باشد. میانگین غلظت آفلاتوکسین m1 درشیرهای خام (74/0 ± 18/15) و درشیرهای پاستوریزه (90/2 ± 96/53 ) درشهریور ماه بیشترازدو ماه دیگر است. میانگین غلظت آفلاتوکسین m1 درشیرهای پاستوریزه (14/3 ± 24/27) بیشتراز میانگین غلظت آفلاتوکسین m1 درشیرهای خام (72/0 ± 61/11) بود. میانگین آلودگی هم در شیرهای خام و هم درشیرهای پاستوریزه از تیرماه به سمت شهریورماه سیرصعودی داشته است. در حال حاضر وضعیت آلودگی در شیر پاستوریزه و خام شهرستان فریمان از وضعیت مطلوبی برخوردار است ولی پیشنهاد می شود بصورت دوره ای با توجه به اهمیت موضوع آلودگی شیر به آفلاتوکسین ، میزان آفلاتوکسین در شیر و علوفه های دامی اندازه گیری شود. کلید واژه : مایکوتوکسین- آفلاتوکسین – شیر خام – شیر پاستوریزه – الایزا